حلّ تعارض سلطه شوهر بر زن و حریم خصوصی او

Authors

  • رمضانعلی شعبانی دانش آموخته فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
  • عابدین مومنی دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

در زندگیِ عرفی، بر اساس بعضی آراء فقهی این تصوّر برای مسلمانان پدید آمد که در زندگی اجتماعی، عملاً رویه زندگی خانواده بر اساس سلطه مطلق شوهر بر همسر قرار گرفته است. از طرف دیگر بر اساس باز پژوهی مستندات فقهی و مبانی رابطه زن و شوهر با یکدیگر و پذیرفتن مالکیّت خصوصی، استقلال هر یک از زن و شوهر نسبت به هم از نظر جان، مال و آبرو در زندگی زناشویی رجحان داشته و سلطه شوهر در حدّ حقّ زوجیّت یعنی تمکین و حسن معاشرت می باشد و در مقابل، زن هم از بابت دریافت مهر و نفقه بر شوهر سلطه دارد که سلطه ای متقابل و عادلانه است و برابری زن و شوهر را اثبات می کند. با این اوصاف این دو تصوّر یعنی تسلّط زوج و حریم خصوصی زوجه در تعارض با هم قرار می گیرند. حال راه حلّ چیست؟ آیا با وجود ادلّه فقهی تسلّط زوج بر زوجه، می توان برای زن حریم خصوصی قائل شد؟ از آن جایی که تعارض، جنبه بدوی دارد می توان از طریق جمع عرفی و از باب حکومت آن را حل نمود. با این بیان که با توجّه به اصل عدم ولایت و این که هر انسانی در جان و مال و آبرو استقلال دارد، حریم خصوصی زوجه بر آن حاکم بوده و آن را محدود می­کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازشناسی فقهی ماهیت جدایی زن از شوهر مفقود الاثر و حکم عده او

یکی از مسائل مهم باب طلاق، تکلیف همسر مرد مفقودالاثر است که طبق نظر مشهور فقها، این زن پس از گذشت چهار سال می‌تواند - با مراجعه به حاکم - از شوهر خود جدا شود؛ اما چگونگی تحقق این جدایی، برخاسته از اختلاف روایات است. درمجموع دو دسته روایات داریم که مطابق یکی، طلاق ولی شوهر و در صورت خودداری یا ولی نداشتن شوهر، طلاق حاکم لازم است و مطابق دستة دوم، امر حاکم به نگه داشتن عدة چهار ماه ‌و ده ‌روزه بر...

full text

اعتبارسنجی روایات سزاواری سجدۀ زن بر شوهر

روایت «لو امرت احدا ان یسجد لاحد لامرت المرأة ان تسجد لزوجها» که در صدد بیان اهمیت حق زوج بر زوجه است، در قالب گزارش‌های بسیاری در روایات عامه و خاصه وارد شده است. به دلیل بیان مبالغه‌آمیز این روایت در ترسیم برتری جایگاه شوهر نسبت به زن و چالشی بودن مضمون آن با ادبیات رایج حقوق بشری ناظر به برابری زن و مرد، بررسی متن و دلالت آن اهمیت ویژه می‌یابد. این پژوهش افزون بر سند، خانوادة حدیث را نیز برر...

full text

حق انسان بر حریم خصوصی

انسان با وجود پذیرش زندگی در اجتماع حاضر نیست ازآنچه که به فردی ترین مسائل وی مربوط می شود دست بردارد. به عبارت دیگر ‘ زندگی در اجتماع و با جمع را نافی حق خود به حرمت مسائل خصوصی خود نمی داند . اجتماع و با جمع را نافی حق خود به حرمت مسائل خصوصی خود نمی داند. اجتماع نیز در مقابل گذشتن فرد از مقداری از آزادی خود احترام آنچه را که به «حریم خصوصی» معروف شده است رعایت می کند و برای ناقضان آن مسئولیت...

full text

ولایت شوهر بر همسر، یا مسئولیت او در برابر خانواده

قانون مدنی ایران، در مادۀ 1105، ریاست خانواده را از خصائص شوهر دانسته است. در فقه نیز از ولایت شوهر صحبت شده است. در مورد مفهوم «ریاست خانواده» و«ولایت شوهر» و اینکه آیا این امر امتیازی برای شوهر است یا تکلیف و مسئولیتی به شمار می­رود که بر عهدۀ او نهاده شده است و نیز حدود آن، بحث­های جدی در فقه و حقوق وجود دارد. همچنین در مورد آثار آن بر روابط زوجین، و اینکه آیا شوهر می­تواند به طور مطلق، از ا...

full text

تعارض و توازن منافع در حفظ حریم خصوصی و افشای اطلاعات ژنتیکی بیماران

The emergence of new genetic techniques in the area of preventation, diagnosis and treatment of diseases is expected to bring many challenges in regulating relationships and appropriate legislation to protect the patients’ right. The widespread use of genetic information in improving individual and public health, regarding to its special traits with potential for different interpretations...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 61

pages  109- 132

publication date 2020-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023